Ik merkte de afgelopen maanden al een paar keer dat de ingrediëntenlijst op een etiket voor mensen best mysterieus kan zijn. Zo weet bijvoorbeeld lang niet iedereen dat ingrediënten altijd van meest naar minst worden opgesomd. Ook is er onduidelijkheid over het voorkomen van suikers in de voedingswaardetabel van schijnbaar suikervrije producten, zoals in een reactie aangegeven werd.

Volgorde van de ingrediënten

De ingrediëntenlijst vertelt je welke grondstoffen door elkaar gemengd zijn om het product te verkrijgen. De grondstof die het meest voorkomt in een product, staat dus altijd als eerste genoemd. De ingrediënten die daarna genoemd worden, zijn opgesomd op aflopende volgorde van hoeveelheid. Het laatstgenoemde grondstof maakt dus het kleinste deel uit van het product.

Vaak wordt in de ingrediëntenlijst van één of meerdere items het percentage tussen haakjes aangegeven. Een voorbeeld: op het etiket van een potje biologische pindakaas van het merk Krekeltje staat:

Ingrediënten: pinda’s (94%), ongehard plantaardig vet, zeezout.

Pinda’s moeten als eerste genoemd worden omdat ze het grootste deel vormen, daarna het plantaardig vet. Zeezout is het ingrediënt met het kleinste aandeel. Uit het percentage pinda’s leiden we af dat ongehard plantaardig vet en zeezout samen maar 6% uitmaken van het geheel en het zeezout, als kleinste ingrediënt van die twee, minder dan 3%. Als je 15 gram van de pindakaas op een boterham smeert, zit daar dus maximaal 3% van 15 gram = 0,45 gram zeezout in. Zo kun je van een product mét toegevoegde suiker ook al aardig bepalen hoeveel suiker erin gestopt is.

Als er suiker toegevoegd is om het product te vormen, moet dat genoemd zijn in de ingrediëntenlijst, eventueel d.m.v. een van de vele andere termen die duiden op geraffineerde suiker. Staat er, net als bij de pindakaas hierboven, niets van suiker daartussen, dan bevat het product dus geen geraffineerde suiker.

Voedingswaardetabel

Op de meeste voedingsetiketten staat behalve de genoemde ingrediëntenlijst ook een voedingswaardetabel. Die staat meestal in een duidelijk kadertje en geeft de voedingswaarde aan per 100 gram van het product, soms ook per gemiddelde portie, bijvoorbeeld 15 gram bij pindakaas.

Het is goed om te weten dat deze tabel niets zegt over de ingrediënten. De voedingswaardetabel kijkt een niveautje dieper. Een grondstof, zoals pinda, kan allerlei voedingsonderdelen bevatten, zoals vetten, koolhydraten en eiwitten. Je lichaam haalt energie uit koolhydraten, waar alle soorten suikers onder vallen. Koolhydraten zitten in natuurlijke producten, zoals granen, noten, groentes en fruit. Zodra zo’n natuurlijk product gebruikt is in een voedingsmiddel, bevat dat middel dus koolhydraten.

Zo ook de pindakaas, aldus de voedingswaardetabel op het etiket:

Voedingswaarde per 100 g:

26g eiwit
12g koolhydraten
waarvan 4g suikers
voedingsvezel 7g

Zoals je ziet zitten er in deze pindakaas geen toegevoegde, geraffineerde suikers volgens de lijst met ingrediënten, maar wel natuurlijk voorkomende suikers, waarschijnlijk door de pinda’s. Wie geen geraffineerde suiker wil eten, kan dus rustig deze pindakaas nuttigen.

N.B.: Bij een product waarbij suiker wél als ingrediënt genoemd wordt, geeft de voedingswaardetabel de optelsom van de natuurlijke suikers én de toegevoegde geraffineerde suiker in grammen aan.

Conclusie

Zolang suiker, of een van de andere termen die geraffineerde suiker aanduiden, niet bij de ingrediëntenlijst genoemd staat, is er niets aan de hand. Als er suikers alleen in de voedingswaardetabel staan genoemd, eet je geen geraffineerde suiker.